ବିଶିଷ୍ଟ ପରିବେଶବିତ୍ ଓ ସାମାଜିକ କର୍ମୀ ମେଧା ପାଟେକରଙ୍କୁ ଗୁରୁବାର ଦିନ ରାୟଗଡ଼ା ରେଲୱେ ଷ୍ଟେସନ୍ରେ ପୋଲିସ ଅଟକାଇଛି। ସେ ବିଶ୍ୱ ପରିବେଶ ଦିବସ ଅବସରରେ କାଶୀପୁର ବ୍ଲକ୍ର ହାଟପଦାଠାରେ ଆୟୋଜିତ ଏକ ଜନସମାବେଶରେ ଯୋଗ ଦେବାକୁ ଆସିଥିଲେ। ସୂଚନା ଅନୁସାରେ, ଏହି ସମାବେଶ ସିଜିମାଳି ଖଣି କାର୍ଯ୍ୟ ବିରୋଧରେ ଆଦିବାସୀ ଓ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ସମାବେଶରେ ପହଞ୍ଚିବା ପୂର୍ବରୁ ପୋଲିସ ତାଙ୍କୁ ଅଟକ କରି ଦେଇଥିଲା।
ଘଟଣାର ବିବରଣୀ
ସକାଳୁ ରାୟଗଡ଼ା ରେଲୱେ ଷ୍ଟେସନ୍ରେ ପହଞ୍ଚିବା ମାତ୍ରେ ମେଧା ପାଟେକରଙ୍କୁ ପୋଲିସ ଅଟକ କରିଥିଲା। ସେ କହିଛନ୍ତି, “ମୁଁ ଷ୍ଟେସନ୍ରେ ପହଞ୍ଚିବା ମାତ୍ରେ ପୋଲିସ ମୋତେ ଅଟକାଇ ଦେଇଥିଲା। ମୋତେ ଜଣେ ସାମ୍ବାଦିକଙ୍କ ଘରକୁ ଯିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଇଥିଲା, ଯିଏ ମୋତେ ନେବାକୁ ଆସିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ସମାବେଶକୁ ଯିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଇ ନାହିଁ।” ସେ ଆହୁରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ପୋଲିସ ତାଙ୍କୁ ରାୟଗଡ଼ା ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କ ଏକ ଆଦେଶ ଦେଖାଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ୨୫ରୁ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କ ନାମ ଥିଲା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ସହରରେ ପ୍ରବେଶ ନିଷେଧ କରାଯାଇଥିଲା।
କାଶୀପୁରରେ ଖଣି ବିରୋଧୀ ଆନ୍ଦୋଳନର ପୃଷ୍ଠଭୂମି
କାଶୀପୁର ଅଞ୍ଚଳ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଖଣି କାର୍ଯ୍ୟ ବିରୋଧୀ ଆନ୍ଦୋଳନର କେନ୍ଦ୍ର ପାଲଟିଛି। ୧୯୯୬ ମସିହାରେ ଉତ୍କଳ ଆଲୁମିନା ଇଣ୍ଟରନ୍ୟାସନାଲ ଲିମିଟେଡ୍ (ୟୁଏଆଇଏଲ୍) ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଖଣି ପ୍ରକଳ୍ପ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଯୋଜନା କରିଥିଲା। କିନ୍ତୁ ସ୍ଥାନୀୟ ଆଦିବାସୀ ଓ ଗ୍ରାମବାସୀମାନେ ଏହାର ବିରୋଧ କରିଥିଲେ। ପ୍ରକଳ୍ପ ଯୋଗୁଁ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନଜୀବିକା ଓ ପରିବେଶ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିବ ବୋଲି ଆଶଙ୍କା କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ସମୟରେ ଅନେକ ସଂଘର୍ଷ ହୋଇଥିଲା।
ମେଧା ପାଟେକରଙ୍କ ଭୂମିକା
ମେଧା ପାଟେକର ଜଣେ ଜାଣିତ ସାମାଜିକ କର୍ମୀ ଏବଂ ନର୍ମଦା ବଚାଓ ଆନ୍ଦୋଳନର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ସଦସ୍ୟ। ସେ ଆଦିବାସୀ, ଦଳିତ, କୃଷକ ଓ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ଅଧିକାର ପାଇଁ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଲଢ଼େଇ କରିଆସୁଛନ୍ତି। ନର୍ମଦା ନଦୀରେ ସରଦାର ସରୋବର ଡ୍ୟାମ୍ ନିର୍ମାଣ ବିରୋଧରେ ତାଙ୍କ ଆନ୍ଦୋଳନ ଜାତୀୟ ଓ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ଚର୍ଚ୍ଚା ଲାଭ କରିଥିଲା। କାଶୀପୁରରେ ଖଣି ବିରୋଧୀ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସମର୍ଥନ କରିବାକୁ ସେ ରାୟଗଡ଼ା ଆସିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ପୋଲିସ ତାଙ୍କୁ ଅଟକ କରି ସମାବେଶରେ ଯୋଗ ଦେବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇ ନଥିଲା।
ସ୍ଥାନୀୟ ଓ ରାଜନୈତିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା
ଏହି ଘଟଣା ପରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଉତ୍ତେଜନା ଦେଖାଦେଇଛି। ଅନେକ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକ ଓ ସମାଜସେବୀ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନକୁ ନିନ୍ଦା କରିଛନ୍ତି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, କେତେକ ଲୋକ ଏହାକୁ ସମର୍ଥନ କରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ମେଧା ପାଟେକର ଭଳି କର୍ମୀମାନେ ବିକାଶ ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ବାଧା ଦେଉଛନ୍ତି। ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଘଟଣାକୁ ନେଇ ମିଶ୍ରିତ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଏକ୍ସରେ ଲେଖିଛନ୍ତି, “ଏହି ବାମପନ୍ଥୀମାନେ ସବୁବେଳେ ବିକାଶ ବିରୋଧୀ। ସେ ସବରମତୀ ଡ୍ୟାମ୍ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଏବେ ଡ୍ୟାମ୍ ହୋଇଗଲା ଓ ଲୋକେ ଏହାର ଲାଭ ପାଉଛନ୍ତି।”
ପରିବେଶ ଓ ବିକାଶ ମଧ୍ୟରେ ସଂଘର୍ଷ
ଏହି ଘଟଣା ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ଓ ବିକାଶ ମଧ୍ୟରେ ଦୀର୍ଘ ଦିନର ସଂଘର୍ଷକୁ ପୁନର୍ବାର ସାମ୍ନାକୁ ଆଣିଛି। ଭାରତରେ ଖଣି, ଡ୍ୟାମ୍ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିକାଶ ପ୍ରକଳ୍ପ ଅନେକ ସମୟରେ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନଜୀବିକା ଓ ପରିବେଶ ଉପରେ ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ସରକାର ଓ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ ଏହାକୁ ଅର୍ଥନୈତିକ ବିକାଶ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି କହିଥାନ୍ତି। ଏହି ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ସମାଧାନ ପାଇଁ ସଠିକ ସନ୍ତୁଳନ ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି।
ଏହି ଘଟଣା ସମ୍ପର୍କରେ ଅଧିକ ତଥ୍ୟ ପାଇଁ ପୋଲିସ ଓ ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରଶାସନଠାରୁ ସ୍ପଷ୍ଟୀକରଣ ଅପେକ୍ଷା କରାଯାଉଛି।
By
